Bronaanpak biggen en vleesvarkens wacht op goedkeuring

De verwachtingen van de systemen met bronaanpak zijn hooggespannen. Dit najaar zouden al de eerste systemen de volledige goedkeuring binnen kunnen hebben. Dat lukt nog niet. 'Dat komt omdat we bezig zijn met innovatie', stelt Camiel van Houtert van De Hoeve Innovatie, die samen met de Keten Duurzaam Varkensvlees (KDV) de Stal van de Toekomst ontwerpt.

'Tijdens het meten krijg je steeds nieuwe inzichten en daar pas je het systeem op aan. Ook moet een onafhankelijke partij een jaar meten op twee locaties. Maar die goedkeuringen komen er. Dat is zeker.'

Officiële goedkeuring

De officiële goedkeuring zal er als eerste komen voor de gespeende biggen en vleesvarkens. De metingen voor de goedkeuring door Wageningen Livestock Research lopen nu.

Duidelijk is dat bij de biggen en vleesvarkens 85 procent ammoniakreductie haalbaar is. 'Dat weten we vanuit de realtime monitoring waar we op het bedrijf van de familie Van der Zanden mee werken. Daarbij meet ons eigen systeem continu de emissies en daarnaast loopt een tweede realtime monitoring vanuit Wageningen Livestock Research', zegt Van Houtert.

'Een jaar meten op het demobedrijf leert ons dat we naast 85 procent ammoniakreductie 60 procent geurreductie kunnen halen en minimaal 80 procent minder methaanemissie.'

Metingen in twee afdelingen

Bij varkenshouder Rob van der Zanden in het Brabantse Volkel gebeuren de metingen in twee identieke afdelingen, aangepast aan de bronaanpak van de Stal van de Toekomst.

Bij de gespeende biggen en vleesvarkens is de hokindeling nagenoeg hetzelfde. Vooraan in het hok ligt een composiet rooster. Daar staat de voerbak en kunnen de varkens drinken. Dan is er een dichte bolle vloer. Achteraan in het hok liggen metalen roosters boven een smalle mestput.

Mest opvangen

Onder de roosters wordt de mest opgevangen in een kunststof goot. De mest wordt er dagelijks uitgespoeld.

Van hokbevuiling op de dichte vloer is geen sprake door de manier waarop het hok is ontworpen. Daarbij helpt onder andere dat Van der Zanden dagelijks luzerne als hokverrijking op de vloer strooit.

Steile helling

Tijdens de praktijkproef is een aantal zaken duidelijk geworden. Zo is de helling van de bak onder de roosters van belang. Als die helling niet steil genoeg is, blijft er mest op liggen. Die mest gaat dan bij het spoelen van het kanaal niet altijd weg. Zodra er urine bij die mest komt, geeft dat ammoniakuitstoot.

Een ander belangrijk punt is dat het mestkanaal dagelijks gespoeld moet worden. Hierdoor kunnen geen schadelijke stoffen ontstaan. 'Op het KDV-proefbedrijf in Valkenswaard werd spoelen in de ontwikkelfase niet iedere dag gedaan. Daar zagen we dat de emissies stegen', zegt Van Houtert. 'Nu werken we met een verbeterde spoelcomputer.'

Automatisch spoelen

'Het mest spoelen gaat helemaal vanzelf', vult Van der Zanden aan. 'Ik heb er geen omkijken naar. Dat vind ik een groot voordeel.'

Bij het spoelen van het mestkanaal gaat de mest door een pomp met versnijder die de mest weer in het kanaal pompt. Gedurende een bepaalde tijd wordt er mest rondgepompt. Zo wordt het kanaal goed leeg gespoeld. De duur van het spoelproces wordt op maat ingesteld.

Handmatig

Het waterkanaal vooraan in het hok hoeft niet dagelijks te worden gespoeld. Daar komt vrijwel geen mest in waardoor er ook nauwelijks emissies zijn. Het spoelen van dit kanaal gebeurt wel handmatig na iedere ronde. 'Soms spoel ik een keer tussendoor, als ik denk dat het nodig is', zegt de Brabantse varkenshouder.

De ondernemer is ervan overtuigd dat de bronaanpak werkt. 'In de afdelingen met bronaanpak is de lucht duidelijk schoner. Dat is voor mijzelf en voor de varkens natuurlijk veel beter, zegt hij.

Luchtwassers

'Ik heb nog luchtwassers op de stallen. Die zou ik het liefst direct weg willen doen en alle stallen ombouwen naar bronaanpak. Want die luchtwassers kosten voortdurend energie en moet je goed onderhouden voor een goede werking. En chemische wassers tasten van alles aan. Het systeem van bronaanpak is beter en werkt gemakkelijk.'

Het ombouwen naar bronaanpak kan de varkenshouder goed zelf doen, heeft Van der Zanden gemerkt. Dat kan telkens na een ronde, afdeling voor afdeling. 'De systeemkosten zijn 70 tot 80 euro per vleesvarken gerekend voor een bedrijf met tweeduizend vleesvarkens', zegt Van Houtert.

Mest vers uit stal

Voordeel van bronaanpak met dagelijks spoelen is dat de mest vers uit de stal komt en er nog nauwelijks methaan is vrijgekomen. Dat is ook te zien aan de methaanreductie van 80 procent ten opzichte van traditioneel in de stal.

Van der Zanden ziet dan ook het liefst een combinatie van bronaanpak, mestvergisting en verwerking op zijn eigen erf. 'Samen met een vleesvarkensstal erbij kunnen we het bedrijf dan helemaal gesloten maken. Dan zijn we als gezinsbedrijf klaar voor de toekomst.'

Nieuwe inzichten voor aanpak van hokbevuiling