Experimenten met dimbare ledlampen pakken positief uit
Delphy en de businessunit Glastuinbouw van Wageningen University & Research (WUR) zien potentie in prijsdynamisch belichten met dimbare ledverlichting, vooral in de huidige energiemarkt. Glastuinders moeten daarbij rekening houden met het 24 uursritme dat planten van nature hebben in hun biologische processen.
'Met dimbare lampen kunnen gewassen efficiënter worden belicht. Er kan worden bespaard door overdag terug te dimmen op basis van het inkomend zonlicht, maar ook door terug te dimmen op momenten dat elektriciteit duur is', zei WUR-onderzoeker Arie de Gelder vorige week tijdens het LichtEvent bij Delphy Improvement Centre en WUR Glastuinbouw in het Zuid-Hollandse Bleiswijk.
Glastuinders moeten de keuze voor een bepaalde belichtingsstrategie niet alleen maken op basis van kostenbesparing, vindt De Gelder 'Je moet de plant centraal stellen. Boven een bepaalde intensiteit is een sterke afbuiging van de lichtrespons zichtbaar.' Volgens hem zijn de meeste planten van nature gewend met variatie in licht om te gaan. 'Planten kennen zonnigere en donkerdere dagen. In theorie zou het gebruik van dimbare ledverlichting dus geen negatieve gevolgen moeten hebben voor de gewasontwikkeling.'
Kastemperatuur daalt
WUR Glastuinbouw en Delphy nemen liever het zekere voor het onzekere en doen volop onderzoek naar telen onder dimbare ledlampen. De eerste resultaten zijn tijdens het LichtEvent gedeeld. Stijn Jochems van Delphy liet de aanwezigen aan de hand van een grafiek zien dat het dimmen van de ledlampen effect heeft op de luchttemperatuur in de kas. 'Die zakte in onze tomatenproef met ruim 1 graad. Dat zien we terug in de sapstroom. Het is belangrijk om dit in het achterhoofd te houden met de watergift', benadrukte hij.
De proefkas van Delphy is onderverdeeld in twee segmenten. Het ene deel heeft een lichtspectrum met 15 procent groen licht en het andere deel wordt belicht met 5 procent groen licht. Opvallend is dat op de afdeling met 15 procent groen licht veel meer activiteit van hommels is waargenomen. 'Bij beide spectra wordt een lagere activiteit vastgesteld in de dimperiode. We kunnen niet bewijzen dat het met elkaar te maken heeft, maar het ligt wel in lijn met wat we ook in onbelichte teelten zien op bewolkte en zonnige dagen', stelt Jochems.
Vergelijkingsproef
WUR Glastuinbouw heeft de effecten van dimbare ledverlichting in de teelt van chrysanten onderzocht. Daarvoor is een vergelijkingsproef gedaan. In één deel van de kas werd prijsdynamisch belicht en in het andere deel werd een constant lichtniveau aangehouden. 'Bij het prijsdynamisch belichten hebben we ervoor gekozen om op dure moment te dimmen en op goedkopere momenten juist het aantal micromol te verhogen', licht De Gelder toe. De lichtsom per week was bij beide behandelingen gelijk.
In de lengtegroei en het takgewicht zijn volgens de WUR-onderzoeker weinig verschillen te zien. 'Maar wanneer we kijken naar de kosten, constateer ik dat op de wijze die wij hebben toegepast prijsdynamisch belichten met dimbare ledlampen 5 procent goedkoper is dan het behouden van een constant belichtingsniveau. Pin mij niet vast op dat percentage, maar dat het uiteindelijk goedkoper is om te sturen op de prijzen op de elektriciteitsmarkt is duidelijk.'
